SANAL MİMARLIK

Sanal Mimarlık Müzesi www.mimarlikmuzesi.org , “Sarayın ve Cumhuriyet’in Mimarı Vedad Tek” başlıklı dev boyutlu serginin ikinci bölümünü ziyaretçilerine sunuyor.

“Vedad Tek’in Defterleri: Mimar Ne Düşünür?” başlıklı bu bölümde, ünlü mimarın toplam 700 sayfayı aşan 11 adet defteri yayınlanıyor. Sergi, kimi sayfalarında eskizleri, kimi sayfalarında ise günlük yaşam kaygılarıyla, hem mimar, hem insan olarak Vedad Tek’i yansıtıyor.

Temmuz ayında açılan ilk sergi ”Sarayın ve Cumhuriyetin Mimarı Vedad Tek”, Türk mimarlığına damgasını vurmuş bir mimarı, arka planda Osmanlı’nın elitist ailelerinden birinin öyküsüyle birlikte tanıtıyor. Mensup olduğu sosyal sınıfın kendisine çizdiği yola, annesi müzisyen Leyla (Saz) Hanım’ın da desteğiyle başkaldıran genç Vedad’ın mimar olma tutkusu; İmparatorluğun son yıllarının saray başmimarı, Cumhuriyet’in 2. TBMM Binası’nın mimarı ve Sanayi-i Nefise Mektebi’nin ilk Türk mimarlık hocalarından biri iken birden gözden düşüşü; serbest mimar olarak İstanbul’un modern yaşama geçişinde modern konutların ortaya çıkışındaki payı, serginin ana bölümlerini oluşturuyor.

Türk mimarlığının dönüm noktalarında yer almış önemli bir mimarın yaşamına ve yapıtlarına ilişkin çok değerli belgeler içeren Vedad Tek arşivi, yapı planları, fotoğrafları, desenler gibi doğrudan mimarlık tarihini ilgilendiren belgelerin ötesinde, Vedad Tek’in 1920’lerde Ankara’daki işlerinden doğan alacakları için Mustafa Kemal Atatürk’e, İsmet İnönü’ye, Cumhuriyet Halk Partisi’ne ve TBMM’ye yazdığı mektuplarla da dikkat çekici.

Mimarlık Müzesi’nde bugüne kadar yer alan sergilerin pek çoğunda olduğu gibi Vedad Tek sergisi de, mimarlığın içinde geliştiği kültürel, ekonomik, politik ortama ilişkin ipuçlarını sunuyor; izleyiciyi mimarın uyum-çatışma ikilemi üzerinde düşündürüyor.

GENİŞ SANAL ARŞİV

Sergi hazırlanırken belgelerin üzerlerindeki Osmanlıca notlar ve metinlerin bir bölümü, günümüz Türkçesine Doç. Dr. Hüsamettin Aksu tarafından çevrildi. Bilgiler Vedad Tek ile ilgili bugüne kadar yayınlanmış makaleler ve kitaplar temel alınarak oluşturuldu. Bu temel kaynakların dışındaki yorumlardan özellikle kaçınıldı. Bir başka deyişle, kolayca ulaşılamayacak bir arşivi, çok fazla müdahale etmeden geniş bir araştırmacı kesimine sunmak amaçlandı.

Tek Ailesi tarafından özenle korunarak günümüze ulaştırılan bu arşiv, halen Suha Özkan-Pelin Derviş Koleksiyonu’nda saklanmaktadır. Mimar Suha Özkan, bu değerli arşivin Mimarlık Müzesi’nde yayınlanarak herkese ulaştırılmasını bizzat önermiştir. Sergi, Pelin Derviş’in katkılarıyla Derya Nüket Özer tarafından hazırlanmıştır.

Fotoğraf, çizim, yazılı belge, desen ve defterlerden oluşan Vedad Tek Arşivi’nin yaklaşık yüzde 80’lik bölümü araştırmacıların kullanımına sunulmak üzere www.mimarlikmuzesi.org tarafından dijital ortamda kayıt altına alınmıştır. Sergi, sanal müzenin mimarlık mirasımızı oluşturan belgelerin kayıt alınarak arşivlenmesi, gelecek kuşaklara iletilmesi hedefinin önemli adımlarından birini oluşturmaktadır.