MORTGAGE, KOOPERATİFLERİN KORKUSU

Hayata geçirilmesi an meselesi olan Mortgage (ipoteğe dayalı konut finansmanı) sistemini değerlendiren İzmir Emlakçılar ve Emlak Komisyoncuları Derneği Genel Başkanı Rıdvan Akgün, "Emlak sektöründe yaşanan büyük hareketlilikten mutlu olanların başında konut üretenler ve bunları pazarlayan emlakçılar gelmektedir. En büyük korku bekleyişinde olan konut üreticileri ise, kooperatifler ve bunların bağlı oldukları birliklerdir" dedi.

İzmir Emlakçılar ve Emlak Komisyoncuları Derneği Genel Başkanı Rıdvan Akgün, konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, "Türkiye'de uygulamaya girecek ve önümüzdeki günlerde yasallaşacak ipoteğe dayalı konut finansmanının temelinde hükümetin öngörüsünde bulunan konut açığını kapatmak ve ekonomiye ivme kazandıracak inşaat sektörünü hareketlendirmektir. Mortgage sisteminin hükümetin gündemine girmesiyle birlikte bu zamana kadar bir konut sahibi olmak için kooperatiflerin kapısında 10'larca yıl bekleyen vatandaşlara gün doğmuştur. Bunun temelinde vatandaşın yemeyip içmeyip yıllarca kooperatif aidatı ödemesi yatmaktadır. Hem kooperatif taksitleri hem de barınmak maksadıyla ödedikleri aylık kira bedelleri konut edinimini zorlaştırmaktadır" dedi.

Konut edindirme sisteminin henüz yaşama geçmesine fırsat kalmadan ekonomi piyasasının bu sisteme kendisini hazırladığını kaydeden Akgün, "Bankalar konut kredi faizlerini inanılmaz derecede düşürmüş ve 3-5 aya kadar yüzde 0.80 seviyelerine kadar çekecekleri ve 30 yıla kadar vade söylentisi ekonomi kurmaylarının açıklamalarıyla örtüşmektedir. Bu arada inşaat sektöründe önümüzdeki günlerde yeni krizlerin gündeme gelmesi kaçınılmaz olacaktır. Bunun mantıki değerlendirmesi ise bu zamana kadar çeşitli kooperatiflere üye olmuş ve konutunun bitmesini bekleyen vatandaşın, bu kadar cazip konut kredisi imkanı varken hayali kooperatif taksitleri ödemekte ve artı evinin kirasını ödemektedir. Bugün ayda ortalama 1000 YTL kooperatif taksiti ödeyen vatandaş en az 400-500 YTL kadarda ev kirası ödemektedir. Bu rakam bin 500 YTL'yi bulmaktadır. Bu süre ortalama 10 yılı geçer ve hala evinizin eksikleri vardır. Çevre düzenlemesi ayrı bir maliyettir üyeler için. Bitmeyen genel kurullar, değişen projeler, ara ödemeler bitmez tükenmez. Hasta eder insanı bazı kooperatifler" ifadelerini kullandı.

"KOOPERATİFLER ZOR GÜNLER YAŞAYACAK"

Banka konut kredilerinin cazibeli olmasının geliri kredi almaya elverişli olan insanlar için inanılmaz derecede avantajlı bir konumda olduğunu kaydeden Rıdvan Akgün, açıklamasında şu görüşlere yer verdi:

"Konut edinmek için kooperatifleri gezen insanlar şimdi bitmiş hemen taşınmaya elverişli konutları gezmekte ve almaktadır. Kooperatiflerin bu avantajı yitirmesi sonucunda yaşadıkları üye sıkıntısı önümüzdeki günlerde konut yapı kooperatiflerini zor duruma sokacaktır. Üyesi hazır ve inşaatı devam eden kooperatifler zorda olsa projelerini bitirmek için sonuna kadar dayanacaklardır. Yeni kurulacak kooperatifler ise çok zor üye bulacaklardır. Dikkatli olmaları gerekmektedir. Toplu konut üretimi yapan ve öz kaynağı olan bazı şirketler bu tehlikeyi gördüklerinden kooperatif mantığı dışında hareket edip yere sağlam basmaktalar ve ona göre projeler hazırlamaktadırlar. 'Kooperatiflere üye ol, yıllarca hangi daire senin belli olmadan aidat öde, sonra zemin altı bodrum katı kura çekilişinde sana çıksın' devri Mortgage sisteminin gündeme gelmesiyle sona ermiştir. Bir devir kapanırken yeni bir konut edinme dönemi arifesinde kooperatifler zor günler yaşayacaktır. Arz talep dengesizliğinde en seri ve en ucuz konut üreten ekonomik güçler bu pastanın en büyük dilimini alacaklardır."

Konut sektöründe yaşanan açlığın temelinde 4 milyon konut açığının olmasının yattığını savunan Akgün, "İstanbul başta olmak üzere Ankara, İzmir ve Antalya'da konut üretimi uygun arsa ve arazi arayan Türkiye'nin önemli holdingleri ve finansman şirketleri ayrıca yabancı gayrimenkul yatırımcıları on binlerce konut üretimi için projelerine başlamışlar ve hepsinin kaynakları banka hesaplarında bloke edilmiştir. Artık konut üretimi daha teknolojik unsurlar ön plana çıkarılarak serbest rekabet ve cazibeler sunularak yapılmak zorundadır. Konut sektöründe yaşanan açlığın temelinde 4 milyon konut açığının olması yatmaktadır. Şu anda emlak fiyatları yaklaşık iki aydır kuluçkada yatmaktadır. Mortgage sisteminin 2006 yılında başlayacak olması emlak fiyatlarını yeniden yükseltecektir" dedi.