MERCİMEKTEN YILDA İKİ ÜRÜN

Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü, EÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ve EBİLTEM işbirliğiyle düzenlenen “Genomiks ve bitki ıslahında DNA markırları yardımıyla seleksiyon” konulu worshopta Patrick Byrne melezlemede 25 bin genin karıştırılıp yeniden kombine edildiği belirtildi. Doç. Dr. Bahattin Tanyolaç ise mercimekte çiçeklenme tarihini ileriye alarak yılda 2 defa ürün almaya çalıştıklarını belirtti.
Toplantının ikinci gününde konuşan ABD Colorado State Üniversitesi Öğretim Üyesi Patrick Byrne, biyoteknolojik yöntemlerle gen bölgelerinin kolaylıkla saptanabildiğini belirterek, bu sayede istenilen genin, istenilen bitkiye rahatlıkla aktarılabildiğini söyledi. Böylece insanlığın yararına, kaliteli ve daha sağlıklı bitkilerin elde edilmesinin mümkün olabildiğini açıklayan Byrne, “Bu yöntemle hastalıklara dayanıklı, ilaç kullanılmadan daha kaliteli bitkiler yetiştirmek mümkün olabiliyor. Gen aktarımı sayesinde bitkilerin istenmeyen özelliklerini ortadan kaldırabiliyoruz” dedi.
Bitki ıslahının temelini oluşturan genetik biliminin, moleküler genetik ve moleküler biyoteknoloji bilim dallarında elde edilen ve çağımızı simgeleyebilecek nitelikteki aşamalarla bitki ıslahına yeni boyutlar kazandırdığını açıklayan Byrne, “Moleküler biyoteknoloji aynı zamanda mikrobiyoloji ve tıp gibi diğer birçok bilim dallarında da çok önemli gelişmeler kaydetmiştir. Günümüzde genetiği değiştirilmiş organizmalardan elde edilen ilaçlar kuşku duyulmadan, hatta nasıl geliştirildikleril sorgulanmadan kullanılmaktadır. Bitki ıslahının tarihsel başlangıcından bu yana kültür bitkilerimizin genetik yapısına geleneksel ıslah yöntemleri ile müdahale edilmektedir. Yeni bilgilerimize göre bir bitkide yaklaşık 25 bin gen bulunduğunu düşünürsek, böyle bir melezlemede 25 bin gen karıştırılıp yeniden kombine edilmektedir. 20.yüzyılın başlangıcını bilinçli bir sistematik melezleme ıslahının da başlangıcı olarak kabul edersek bir asırdan fazla bir süredir kültür bitkilerimizin genetik yapısını ayrıca kombinasyon ıslahı ile değiştirmekteyiz. Tükettiğimiz tüm kültür bitkilerinin genetik yapısı değiştirilmiş durumdadır” diye konuştu.
Gen teknolojisi yöntemleri ile genlerin, bitkilerden, hayvanlardan ve mikroorganizmalardan izole edilerek, kültür bitkilerine aktarılabileceğini açıklayan Byrne, “Bu yöntemlerle genetik yapısına yeni bir gen eklenen kültür bitkilerine transgenik bitkiler adı verilmektedir. Günümüzde tarımsal moleküler biyoteknoloji çok önemli eleştiriler ile karşılaşmaktadır. Bunun karşıtında tıbbi moleküler biyoteknoloji topluma sağladığı yararlar nedeni ile yaygın bir biçimde kabul görmektedir” dedi.
Gen aktarımı konusunda çalışmaların bölümlerinde yürütüldüğünü açıklayan Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bahattin Tanyolaç, “Mercimekte çiçekleme tarihinin ileriye alınarak, bir yıl içerisinde iki kez ürün alınabilmesi, DNA markırları kullanılarak renkli pamuk üretimi ve nohut bitkisini öldüren antraknos hastalığını ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalar laboratuarlarımızda devam etmektedir” diye konuştu