“İLAÇTA İSRAF RAPORU”

EN ÇOK İSRAF EDİLEN İLAÇ GRUBUNU ANTİBİYOTİKLER OLUŞTURUYOR. ANTİBİYOTİKLERİN YÜZDE 44’Ü ÇÖPE ATILIYOR.

Türkiye pek çok konuda olduğu gibi ilaç konusunda da savurgan. Yılda 500 milyon dolarlık ilaç çöpe gidiyor.

ATO’nun Sağlık Bakanlığı, Tıp Kurumu Derneği ve Türkiye Eczacılar Birliği’nin verilerinden yararlanarak hazırladığı rapora göre, eczanelerde bulunan ilaçların ortalama yüzde 7’si kullanma süresi dolduğu için çöpe atılıyor. Evlerde de ilaç israfı çok yaygın… Çok sayıda ilaç, ecza dolaplarında çürümeye terk ediliyor. Yüzde 60’ının kutusu dahi açılmadan son kullanım tarihi geçiyor.

EN ÇOK İSRAF EDİLEN İLAÇ ANTİBİYOTİK

En çok israf edilen ilaç grubunu antibiyotikler oluşturuyor. Antibiyotiklerin yüzde 44’ü çöpe atılıyor.

Reçetesiz ilaç kullanımının yaygın olduğu Türkiye’de grip olan bile antibiyotiğe sarılıyor. Antibiyotiğin yanlış kullanımı hem sağlığı tehdit ediyor hem de ekonomiyi zarara sokuyor.

İLAÇ TÜKETİMİNDE DÜNYA LİDERİYİZ

Türkiye ilaç tüketiminde dünya lideri… Devletin sağlığa ayırdığı bütçenin yüzde 80’ini, toplam sağlık harcamalarının ise yarısını ilaç oluşturuyor.

Kişi başına ilaç tüketimi hızla artıyor. 2003’te 60 dolar, 2004’te 79 dolar olan kişi başına yıllık ilaç tüketimi 2005’te 93 dolara tırmandı. Kişi başına yıllık ilaç harcaması İtalya, İspanya ve İngiltere’de 250 dolar, Almanya’da 325 dolar, Fransa’da 375 dolar, Japonya’da 480 dolar, Amerika’da ise 670 dolar… Bu ülkelerle kıyaslandığında kişi başına ilaç tüketimi Türkiye’de az gibi görünse de ilaç harcamalarının milli gelire oranı bakımından Türkiye dünyada birinci ülke…

Türkiye’te ilaç tüketiminin milli gelire oranı üretici fiyatlarıyla yüzde 1.93’e ulaştı. Bu oran diğer bazı ülkelerde şöyle: ABD 1.46, Japonya 1.29, Arjantin 1.20, Kanada 1.15, Brezilya 1.10, Fransa 1.06, Meksika 1.01, Almanya 0.97, İspanya 0.95, İtalya 0.85, İngiltere 0.69…

2005’TE 12 KATRİLYON LİRALIK İLAÇ TÜKETTİK

2004 yılında üretici fiyatlarıyla 6 katrilyon lira olan ilaç pazarı, 2005 yılında 9 katrilyon liraya çıktı. Tüketici fiyatlarıyla ise eczane pazarı 2005’te 12 katrilyon lira…Tıp Kurumu, 2006 yılında daha büyük bir artış bekliyor. Hastanelerin ilaç harcamaları bu rakamlara dahil değil.

Türkiye’nin 2005 yılı ilaç ve eczacılık ürünleri ithalatı 3 milyar doları buldu. İlaç ihracatının ithalatı karşılama oranı ise yüzde 8.5 olarak gerçekleşti. İhracat kapasitesinin artırılması için Gayri Safi Milli Hasıla’nın yüzde 1 veya 1.5’i oranında Ar-Ge yatırımı yapılması gerekiyor. Ancak Türkiye’de ilaç için Ar-Ge’ye ayrılan miktar 100 milyon doları geçmiyor.

Üretici fiyatlarıyla ilaç sektörünün yıllık cirosu 6.6 milyar dolar… Yılda yaklaşık 1.2 milyar kutu ilaç satılıyor. Ulusal ilaç pazarımız yabancı tekellerin güdümünde… Türk ilaç pazarının yüzde 65’ine ulusötesi şirketler hakim… Türkiye ilacın yüzde 40’ını ithal ediyor, yüzde 60’ını ise kendisi üretiyor.

EN ÇOK TÜKETİLEN İLAÇ ANTİBİYOTİK

Türkiye’de en fazla antibiyotik, romatizma ilacı ve ağrı kesici tüketiliyor. Pazar payı 2005 yılında yüzde 17.8 olan antibiyotikler en çok tüketilen ilaç grubu… Yüzde 12.4 ile romatizma ilaçları ikinci sırada, yüzde 9.5 ile ağrı kesiciler üçüncü sırada, yüzde 8.5 ile soğuk algınlığı ve öksürük ilaçları dördüncü sırada yer alıyor.

ATO BAŞKANI AYGÜN

Türkiye’de ilaç tüketimiyle birlikte ilaç israfının da her geçen yıl arttığını kaydeden ATO Başkanı Sinan Aygün, Avrupa’da ve gelişmiş pek çok ülkede, ilaçların kutuyla değil, hastanın kullanacağı miktarda “taneyle” reçetelendirildiğini söyledi. Aygün, “Örneğin doktor hastaya 5 gün kullanması tavsiyesiyle ilaç yazıyor. Kutunun içinden 20 günlük ya da bir aylık ilaç çıkıyor. Hastanın kullanmadığı ilaç çöpe gidiyor” diye konuştu.

Gelişmiş ülkelerde doktorların reçeteye ilacın piyasa adı (markası) yerine etken maddesini yazdıklarını da kaydeden Aygün, “Eczaneler, reçetedeki tarife uygun şekilde ve miktarda hazırladıkları ilacı şişeleyerek ya da poşetleyerek hastaya veriyorlar” dedi. 

Türkiye’de reçetesiz ilaç satılmasını da eleştiren Aygün, şunları kaydetti:

“Bu hatalı politika, tüketicilerin bilinçsizliği ile birleşince önemli ölçüde ilaç israfı ve yanlış ilaç kullanımından kaynaklanan sağlık sorunları ortaya çıkıyor. İnsanlar doktor reçetesiyle değil eş-dost önerisiyle ilaç alıyor. Bir yandan milyonlarca kutu ilaç çöpe atılırken pek çok insanımız ilaca ulaşamıyor.”

Türkiye’nin sadece 2005 yılında 3 milyar dolarlık ilaç ithal ettiğini hatırlatan Aygün, “Türkiye’nin ilaç politikalarının gözden geçirilmesi gerekiyor. Ulusal bir ilaç politikasına ihtiyacımız var. Araştırma ve geliştirmeye yeteri kadar kaynak ayırmıyoruz” diye konuştu.