HOLLANDA'DAN OTAPAN AÇIKLAMASI

Hollanda'dan Otapan Açıklaması

Çevreciler ve sivil toplum örgütleri, Türk karasularına girmesi an meselesi olan gemiye büyük tepki gösteriyor. Hollanda Çevre Bakanlığı'nın yaptığı açıklama ise olayı yeni bir boyuta taşıyacak nitelikte. Zehir yüklü gemi Otapan'da daha önce bir ton asbest olduğunu açıklayan Hollanda şimdi de ne kadar asbest olduğunu bilmediğini söylemeye başladı. Hollandalı yetkililer ellerinde sadece geminin sahibi Basilisk tarafından yapılan ‘1 ton' şeklindeki beyanın olduğunu söyledi. Hollanda Çevre Bakanlığı Denetim Masası Basın Sözcüsü Jeran Bos, Leiden'de faaliyet gösteren ve asbest sökümü konusunda uzman Van Eijk şirketinin gemide net 10 ton asbest olduğu yönündeki iddialarını ise ‘Bu onların tahmini.' şeklinde değerlendirdi. Bos, krizin çözümü için tüm tarafları memnun edecek bir çözüm üzerinde çalışıldığını söyledi. Otapan kaynaklı krizin geminin sahibi ile Türk Çevre Bakanlığı arasında çözülmesi gerektiğini savunan Bos, Hollanda hükümetinin yasal bir yükümlülüğünün bulunmadığını da ifade etti.
Buna rağmen Hollanda Çevre Bakanı Genel Sekreteri Pieter van Geel'in ‘ahlakî sorumluluk' hissettiği için soruna çözüm bulmak amacıyla çalıştığını da sözlerine ekleyen sözcü, ‘Türkiye gemiyi geri gönderirse ne yapacaksınız?' şeklindeki soruya net bir cevap vermekten kaçındı. Geminin geri dönüş yolculuğu yapabilecek durumda olduğundan emin olmadığını söyleyen sözcü, uluslararası anlaşmalar gereği geminin geri dönmesi durumunda kabul teyidinin yapılması gerektiğini ifade etti. Bos, ‘Çözüm bulunana kadar gemi nerede bekleyecek?' şeklindeki soruya da, ‘Şu an için buna cevap verebilecek durumda değilim.' diyerek cevapladı.
Hollanda Çevre Bakanlığı Sözcüsü Paula van Deal Otopan gemisi ile açıklamalarında şunları anlattı: Gemi, ülkeye geldiği 1999 yılında, o zamanki sahibi Navimin firması tarafından kimyasal madde taşıyacak bir tankere dönüştürülecekti. Şirket bu dönüşüm için gemideki kanserojen asbest maddesinin sökülmesi için firmalardan teklif aldı. Buna rağmen iş firmalara ihale edilmedi ve gemi personeli, maliyeti azaltmak için asbesti kendisi sökmeye başladı. Bunu kurallara aykırı bulan Hollanda Çevre Bakanlığı (VROM) müdahale ederek, 2001’de duruma el koydu. Bu esnada gemi güvertesinde 3 bin torba içinde 26 ton asbest birikmişti. VROM tarafından güvertesi temizletilen gemi, şirkete iade edildi; fakat Navimin, 2004’e kadar başka bir adım atmadı. Meksika ve Hollanda hükümetlerinin şirketle görüşmelere başladığı esnada, Navimin iflas etti. Hollanda hükümeti, gereken şartlara ve çevre kurallarına riayet etmemesi sebebiyle mahkeme kararıyla ortada kalan gemiye el koydu. İflas eden şirketi devralan Basilisk firması 2005’te devreye girerek gemiyi aldı. Hollanda ve Türk makamlarının onayı ile Basilisk, Otapan’ı Türkiye’ye yolladı. Hollanda’dan İzmir’in Aliağa ilçesine gelmek için yola çıkan Otapan isimli zehirli gemi henüz ilçeye ulaşmadı. Aliağa Söküm Bölgesi’nde gazetecilerin bekleyişi sürüyor.
Bu arada  geminin oldukça bakımsız olduğu ve gövdesinde oluşan deliklerin kaynakla kapatıldığı anlaşıldı. Tehlikeli Gemi Sökümünü Önleme Girişimi Sözcüsü Av. Arif Ali Cangı, geminin bu haliyle bile açık denizde bekletilmesi durumunda bulunduğu bölgeyi kirleteceğini savundu. Konuyla ilgili Çevre ve Orman Bakanlığı’nın açıklamasını beklediklerini aktaran Cangı, şöyle konuştu: “Bakanlık yetkilileri geminin bir hafta boyunca açık denizde bekletilebileceğini söylüyor. Bu durumda geminin bulunduğu bölgeyi atıklarıyla kirleteceğini düşünüyoruz. Bakanlığın bu konudaki son kararını bekliyoruz.”
Öte yandan Gemi Söküm Sanayicileri Derneği 2. Başkanı Mustafa Erdil ile derneğin atık giderme ünitesi sorumlusu Ersin Çeviker ise miktarı ne olursa olsun asbestli gemileri Aliağa’da sökebildiklerini söyledi.