M. Ender Özer Yazıyor

  “Ehliyetsiz” Vergi Mükellefleri..

M.Ender Özer  [email protected]

Bir araç kullanmanız “Ehliyetli” olmanızı gerektirir. Kaptanlık “Belgesi / Diploması” olmayan bir kişinin gemi yönetmesi söz konusu olamaz.
Uçağı uçurmak için de pilotluk “eğitimi” almış olmanız gerekir.
Bir vinci, kepçeyi veya ekskavatörü kullanmanız için de sizden “Operatör belgesi”ne haiz olmanız istenir.
Şimdilerde herhangi bir işletmenin kapısında güvenlik görevlisi olacaksanız “Güvenlik kursu” görüp “belge sahibi” olmanız gereklidir.
Kasap, marangoz veya tornacı olmanız fark etmez, illa ki “Ustalık veya kalfalık belgeniz” duvarda asılı olacaktır.
Amatör veya profesyonel sporcu iseniz hangi branş olursa olsun eğer müsabakalara katılacaksanız “Lisansınız” olması gereklidir.
Henüz yürürlüğe giren bir yasaya göre 20 kişiden fazla eleman çalışan işletmelerde en az bir çalışanın “İlkyardım kursu” görüp “belgeli” olması şartı getirildi.
Belki hatırlayacaksınız yakın zamanda Emlakçıların da “eğitim” görüp, “Sertifikalı” olmaları şartı getirilmişti ve biz de Aliağa Ticaret Odası olarak bu esnaflarımıza kolaylık olması için kursların hizmet binamızda yapılmasına önayak olmuştuk.
Kısacası iş yaşamında olsun, sosyal yaşamda olsun bir bilgi ve becerinin gerekli olduğu tüm pozisyonlar için artık “Yetkinlik / Yeterlilik Belgeleri” zorunlu hale geldi.
Yukarıda sadece ilk anda aklımıza geliveren bazı meslek alanları için zorunlu kılınan eğitimlerin bir tek istisnası var;   o da “İşletme sahibi olmak”.
Eğer bir işletmenin sahibi veya ortağı iseniz herhangi bir eğitim belgenizin olması gerekli değildir. Bu o kadar böyledir ki Okuma yazma bilmeniz şartı dahi aranmaz.
İlköğretim mezunu olmayana araç ehliyeti vermeyen devlet, bir işletmenin sahibinden Okuma/ Yazma yeterliliği dahi talep etmemektedir. İbraz edeceğiniz bir işyeri adresi ile mali müşavirin hazırlayacağı bazı dokümanları sunarak Vergi Mükellefi olabilirsiniz.
İlk anda, “bunun ne sakıncası var ?” denilebilir.
Öyle ya, yeni bir işletme açılmakta ve bir takım insanlara da istihdam olanağı sağlanmaktadır.
İşverenin eğitimi de şart değildir zira o iş için gerekli bilgi, belge ve beceriye sahip insanları ücreti karşılığında çalıştıracaktır.
Kazın ayağı maalesef öyle değil.
Bugüne kadar kendi yakın ve uzak çevremde gördüklerim ile gözlemlediklerim bu durumun sıkıntılar yarattığını, acılara neden olduğunu söylüyor.
İşletme yönetiminin en basit gerekleri olan basit bazı bilgilerin sahibi olunmadığı veya göz ardı edildiği için batan pek çok işletmeye sizler de tanık olmuşsunuzdur. Batan bu işletmeler sadece işletme sahibini sıkıntıya sokmamış, çalışanlarının mağdur olmaları sonucunu da doğurmuştur. Batan bu işletmeler yöre ve Ülke ekonomisi için de verimsizlik anlamında kayıplara neden olmuştur.
Benim önerim şudur:
Yazımın başlangıcında saydığım pek çok meslek grubu için nasıl belirli bir eğitim zorunlu kılındı ise, vergi dairesine kaydolarak mükellef olacak işletme sahipleri için de Ehliyet kursu benzeri kısaltılmış 2-3 aylık basit bir eğitim şart koşulmahdır.
Bu kurslarda verilecek bilgiler Ekonomi veya İşletme uzmanı olmayı sağlayacak bilgiler değil elbette.
“Müşteri ve Çalışanlar ile iletişim nasıl olmalıdır?”, “Risk nedir?”, “Stok maliyeti nedir?”, “fiyat değer ilişkisi nedir?”, “İkame nedir?”, “İşletme sermayesi nedir?”, “Sermaye yeterliliği nedir?”, “Bilanço nedir?”, “Bütçenin mantığı nedir?”, “Nakit akım tablosu nedir?” vs. gibi bazı bilgilerin basitleştirilerek verileceği bir eğitim sürecini kastediyorum.
Bu eğitimin nasıl ve hangi kapsamda olacağına elbette konunun uzmanları karar verecektir ancak, bu temel iş eğitimi sürecini tamamlamış kişilerin, aldıkları eğitim sertifikasını ibraz ederek Vergi mükellefi olabilmeleri yani, “Ehliyetli” iş insanları olmaları faydalı bir önermedir diye düşünüyorum.