Akaryakıt Piyasası Hareketleniyor

Akaryakıt piyasası yeni aktörlerle hareketleniyor
Dağıtım şirketlerine verilen 1.6 milyar YTL'lik para cezasını tartışan akaryakıt sektörü, yeni katılan aktörlerle hareketlendi. Türkiye'de rafineri kurmaya hazırlanan Rus petrol devi Lukoil, Alman petrol devi Marquard and Bahls bünyesindeki Mabanaft ve Gaziantepli Goldteks ile Eropet akaryakıt dağıtım lisansı aldılar.Rus Lukoil, halen 385 bayii bulunan M-Oil'in 200 bayiini devralmak üzere yaklaşık 100 milyon dolar teklif etti. M-Oil'in sahibi Mardin Bağımsız Milletvekili Süleyman Bölünmez'in ise 200 milyon doların üzerinde bir tutar istediği belirtildi. Lukoil'in, M-Oil'i alamaması halinde Energy adlı şirkete yönelebileceği kaydedildi.
Yeni aktörler yeni birleşmeler getirir
En son verilen lisanslarla birlikte akaryakıt sektöründe faaliyet gösteren şirket sayısı 45'i buldu. Yeni aktörlerin devreye girmesiyle sektörde satın alma ve birleşme rüzgarları esebileceği belirtiliyor. Bu rüzgarı, iki hafta önce dağıtım şirketlerine verilen ağır para cezalarının da tetikleyebileceği ifade ediliyor.
Dağıtım şirketlerinin pazar payları (miktar)
Şirket Ocak-mayıs 2006
adı satışı (m3)
BP 249.287
POAŞ 336.887
Shell-Turcas 403.546
Total 89.499
Opet 174.064
Petline 5.493
M-Oil 9.904
Akpet 20.073
Alpet 12.488
Delta 1.603
Diğer 13.862
Akaryakıt dağıtım sektörü yeni aktörlerle hareketleniyor. Alman Mabaneft ve Rus Lukoil lisans alarak piyasaya girdi. İki yabancı şirketin yanı sıra iki de yerli şirket lisans aldı. Golteks Tekstil ve Eropet Akaryakıt'la birlikte dağıtım sektöründeki oyuncu sayısı 45'i buldu. Sektördeki hareketlenme birleşmeleri beraberinde getiriyor. Bu rüzgarı, iki hafta önce dağıtım şirketlerine verilen 1.6 milyar YTL'lik ağır para cezasının da tetiklemesi bekleniyor.
Piyasaya yeni giren Lukoil Eurasia, Mardin Bağımsız Milletvekili Süleyman Bölünmez'in şirketi M-Oil ile görüşmelere başladı. Lukoil, M-Oil ile pazarlık görüşmelerinden sonuç elde edemezse gözünü, Energy şirketine çevirecek. Yaklaşık 20 milyar YTL'lik büyüklüğe ulaşan akaryakıt sektörü hem cezalar hem de yeni lisanslarla kamuoyunun gündemine oturdu. Akaryakıt sektöründe 'rekor' diye adlandırılan cezalar tartışılırken, önceki gün EPDK'dan 4 yeni şirket dağıtıcı lisansı aldı. Türkiye'de 3 milyar dolarlık rafineri yatırımı yapmaya hazırlanan Rus petrol şirketi Lukoil, Alman Mabanaft, Eropet Akaryakıt ve Golteks Tekstil'le beraber lisans alanların sayısı 45'e ulaştı. Sektör temsilcileri yeni oyuncuların piyasaya girmesinin rekabeti artıracağını belirtiyor.
Lukoil, M-Oil ile görüşüyor
Lukoil, Bağımsız Mardin Milletvekili Süleyman Bölünmez'in sahibi olduğu M-Oil'in bayilerini transfer etmek için görüşüyor. Kulislerde, Lukoil'in Bölünmez'e 100 milyon dolar önerdiği, Bölünmez'in ise 250 milyon dolar istediği belirtiliyor. Pazarlıklarda önümüzdeki günlerde orta noktada bir anlaşmanın sağlanması bekleniyor. Lukoil'in M-Oil'i alamazsa Energy şirketine yöneleceği söyleniyor. M-Oil'in 385 akaryakıt dağıtım bayii var. Lukoil, bunlardan 200'ünü transfer etmek istiyor.
M-Oil Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Bölünmez, Lukoil ile görüşmelerin olduğunu doğrularken, son dönemde bayi transferine ilişkin irtibatın arttığının altını çizdi. Bölünmez, Lukoil'in ilk kez geçen yıl kapılarını çaldığını açıklayarak, şunları dile getirdi: "Biz bu transfere sıcak bakıyoruz. 200 civarında bayinin transferi için görüşülüyor. Bin ile bin 500 arasında tonaj bayi satışımız var. Lukoil'le görüşme geçen yıl başladı. Sonra bir kopma noktasına geldi. 1,5 2 aydır görüşmelere hareket geldi." M-Oil Bölünmez Petrolcülük, isim hakkını koruyacak. Anlaşma sağlanırsa, M-Oil'in Antalya, Denizli, Mersin, Ankara'daki dolum tesislerinin bir bölümü de Lukoil'e geçecek.
8.4 milyar Euro'luk Mabanaft da piyasada
Dağıtıcı lisansı alan Mabanaft, Almanya'nın en büyük petrol şirketlerinden Marquard and Bahls bünyesinde faaliyet gösteriyor. Avrupa, Asya, Güney Afrika ve ABD'nin doğu kıyılarında faaliyetleri bulunan şirket, bağımsız bir petrol ürünleri ithalat ve toptan satıcısı. Mabanaft ayrıca, OIL markası altında benzin istasyonlarında, Matrix Marine Fuels yan kuruluşuyla kömür ambarlığı konusunda ve Proenergy Contracting isimli kurumla da enerji sözleşmelerinde hizmet veriyor. Petrol yakıtları ve katkı maddeleri şirketi Mabanaft'ın 2005 yılı toplam satışları 17 milyon ton olarak gerçekleşti. Şirketin bünyesinde bulunduğu Marquard and Bahls'ın 2005 yılındaki cirosu ise 8.4 milyar Euro oldu. Vergi sonrası net gelir ise 53 milyon dolar oldu.
45 şirket lisans aldı
EPDK'nın yeni dağıtım lisanslarıyla birlikte sektörde lisans alan şirket sayısı 45'e çıktı. Mabanaft Enerji, Golteks Tekstil, Lukoil Eurosia, Eropet dışında Marpet Otomotiv, Shell Turcas Petrol, Değer Taşımacılık, Karahan Nakliyat, İnter-Oil, Solar Petrol, Goldser Turizm, Arıtsan Petrol, Yalçınkaya Petrol, Tun Oil, Damla Petrol, Bölünmez Petrol, Siyam Petrol, Gören Petrol, Delta Petrol, Petrol Ofisi, BP, Total Oil, Denge Akaryakıt, Erk petrol, Opet, GS Petrol, Ylıdırım Petrol, Aytemiz Akaryakıt, Güvengaz Petrol, Altınbaş Petrol, Pet-Line Petrol, MMG Petrol, Opet Dış Ticaret, Yuropet Akaryakıt, Türkoil Petrol, Enerji Petrol Ürünleri Parlama Şirketi, Birleşik Petrol, Petrolyum Petrol, Starpet Garzan Akaryakıt, Termopet Akaryakıt, Agpaş Petrol, Can Arslan Petrol, Balpet Petrol, Turkuaz Petrol, Selahattin Kaleli Petrol şirket dağıtıcı lisansı aldı. Şirketler aldıkları lisanslar çerçevesinde yurtiçinde motorin, benzin, fuel oil, kalorifer yakıtı, biodizel satabiliyor.
PETDER: Rekabet artacak
PETDER Genel Sekreteri Erol Metin, sektörün durumunu değerlendirdi. Sektörde iyi bir rekabetin olduğunu belirten Metin, Petrol Piyasası Kanunu'nun çıkmasından sonra ürün çeşitliliği ve hizmet kalitesi konusunda sektörün olumlu şekilde ilerlediğini söyledi. Yeni lisans alan 4 şirketin rekabet ve kalite açısından olumlu olacağını vurgulayan Metin, sektörün yüzde 95'nin 10-12 şirket arasında paylaşıldığını belirtti. Metin, petrol sektörünün önemli bir vergi sağladığını, tüketiciye akaryakıt sağladığını bu nedenle de belirli güvencelerin sağlanacağı bir yapılanmaya ihtiyaç bulunduğunu belirtti.
Sektör temsilcileri EPDK'nın son rekor cezasının yabancı sermayeyi tedirgin ettiği yorumunda da bulunuyorlar.
Sektörün büyüklüğü 20 milyar YTL
Petrol Piyasası Yasası'nın çıkmasının ardından sektör canlandı. PETDER'in verilerine göre, 2006 yılı Ocak-Haziran döneminde akaryakıt pazarının toplam büyüklüğü yaklaşık 20 milyar YTL'ye ulaştı. Tüketimin geçen yıla göre aynı kalmasına rağmen büyüklükteki artış yüksek petrol fiyatlarından kaynaklandı. ÖTV ve KDV olmak üzere toplam vergi geliri de geçen yıla göre yüzde 9 artarak 11 milyar YTL'ye ulaştı. Böylelikle Türkiye'deki toplam vergi gelirinin yaklaşık yüzde 16-18'lik bölümü petrol ve doğalgaz ürünlerinden elde edildi. 2006 yılının ilk altı aylık döneminde toplam akaryakıt tüketimi 2005 yılının aynı dönemine göre artarken, 2005 ve 2006 Ocak-Haziran döneminde toplam tüketim 8.5 milyon ton olarak gerçekleşti.
2006 yılı Ocak-Haziran döneminde toplam benzin tüketimi (95, 98 ve üstü oktanlı kurşunsuz benzinler ile katkılı kurşunsuz benzin), 2005 yılı aynı dönemi ile karşılaştırıldığında yüzde 2 oranında azalarak yaklaşık 1.6 milyon metreküp oldu. 2006 yılının ilk altı aylık döneminde resmi ve kayıtlı motorin tüketimi 2005 yılı aynı dönem tüketimine göre yüzde 9 artarak yaklaşık 6.6 milyon metreküpe ulaştı. Siyah ürün tüketimi ise 2006 Ocak-Haziran döneminde 2005 yılının aynı dönemine göre yüzde 22 azalarak yaklaşık 1.6 milyon ton olarak gerçekleşti.
Mayıs 2006 itibariyle Kimin kaç bayii var?
Şirket Bayi sayısı*
POAŞ 3.250
Shell-Turcas 1236
Opet-Sanpet 1.230
Akpet(Aytemiz) 660
BP 580
Total 500
Alpet 490
M-Oil 385
Petline 240
Delta 100